Η Μονεμβασία είναι κτήση βυζαντινή, περί το 600 μ.χ. επί Μαυρικίου του αυτοκράτορα. Τότε, οι κάτοικοι της λακωνικής ενδοχώρας, κάτω από την απειλή των βάρβαρων στιφών των Αβάρων, έφτασαν στα άκρα της λακωνικής γης, ενώ άλλοι μετανάστευσαν στη Σικελία. Μετοίκησαν λοιπόν στο πίσω – μη ορατό από στεριά- μέρος της βραχονησίδας, η οποία έλαβε την τελική της μορφή από τους μεγάλους σεισμούς περί το 345 μ.χ, και πήρε το όνομα Μονεμβασιά καθώς ο βράχος είχε μια μόνον έμβαση πλησίον με απέναντι ξηρά, εκεί που τον χώριζαν 60 περίπου μέτρα θάλασσας. Πολύ αργότερα, επί ενετοκρατίας, 16ο αιώνας, η Μονεμβασία κατέστη χερσόνησος όπου κατασκευάστηκαν γέφυρα και δρόμος που ένωσαν το νησί με την ενδοχώρα. Οι κάτοικοι της Μονεμβασίας ήταν προκομμένοι άνθρωποι και με τη σκληρή δουλειά τους προόδευσαν. Έκτισαν το δύσβατο αυτό τόπο με σπίτια, λαμπρά κτίρια, εκκλησίες, δρόμους και τείχη, ανέπτυξαν τις τέχνες , το εμπόριο, με το θρυλικό κρασί Μαλβάζια, τα γράμματα και τον πολιτισμό. Η Μονεμβασία κατέστη ένα από τα κέντρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας και απέκτησε στρατηγική θέση- το Γιβραλτάρ της Ανατολής – για την ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, οι Μονεμβασίτες διαφύλαξαν απαρέγκλιτα τα ελληνικά ιδεώδη, πολλές φορές με το αίμα τους, και παρά τους δεκάδες πολιορκητές και τους κατακτητές-λατίνους, φράγκους, ενετούς, παπικό κράτος, πειρατές, οθωμανούς – μέχρι την άγια μέρα της εθνικής παλιγγενεσίας , όπου η Μονεμβασία ήταν από τα πρώτα κάστρα που απελευθερώθηκαν (23 Ιουλίου 1821). Οι Μονεμβασίτες ποτέ δε δέχτηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και αυτό ίσχυσε για πολλές δεκαετίες στον 20ο αιώνα και ιδιαίτερα κατά τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια, όπου η Μονεμβασία υπέστη σημαντική οικονομική πτώση λόγω της ανάπτυξης των αστικών κέντρων. Από το τέλος της δεκαετίας του ’60 η Μονεμβασία άρχισε να ανακάμπτει μέσω της περιήγησης και του τουρισμού που όπως ήταν αναμενόμενο την κατέστησαν πόλο έλξης από ξηρά από θάλασσα. Αν η Μονεμβασία κατοικείται σήμερα και είναι ζωντανή, στους Μονεμβασίτες το οφείλει. Η Ιστορική παράδοση όμως συνεχίζεται και οι νέοι Μονεμβασίτες αγαπούν και προσέχουν τον τόπο τους.